Hệ thống 7 âm

Thang âm (3)

Phần Hai, hệ thống 7 âm

Sự xuất hiện âm thanh mới.

Với các phím đã đặt xong. Gắn thêm một dây mỏng hơn dây Thổ và căng cho đến khi nó có cùng cao độ với âm Kim bấm trên dây Thổ. Gọi dây mới này là dây Kim. Tỉ lệ cao độ của dây Kim (dây thứ 2) so với dây Thổ (dây thứ nhất) là 3:2.

Trên dây Thổ, các phím đã chia tạo thành các âm của thang âm Thổ. Nhưng trên dây Kim không có phím cho âm Mộc, vì từ Kim lên Mộc cần một quãng Trường, trong khi phím ở đó lại cách Kim một quãng Đoản. Như vậy, trên dây Kim, hệ thống thang âm Thổ bị thiếu đi một âm (Mộc) mà lại dư ra một âm. Gọi âm dư ra này là âm “Hạ”. Nằm trên dây Kim và cách âm Kim một quãng Đoản, âm Hạ này thấp hơn âm Mộc một chút (= Trường trừ Đoản).

Để xác định vị trí cho phím tạo nên âm Mộc trên dây Kim, theo bảng Tỉ Lệ chiều dài dây, đoạn dây của âm Mộc2 bên trên thì dài bằng 27/64 của dây Kim (tức là 3/4 đoạn Ngựa-Hỏa2). Và âm Mộc1 bên dưới dài bằng 27/32 của dây Kim (tức là gấp đôi đoạn Mộc2).

Khi đặt phím để có được âm Mộc trên dây Kim thì tại phím đó trên dây Thổ xuất hiện một âm khác. Gọi tên âm mới này là “Thượng”. Nó có cao độ cao hơn một chút so với âm Thủy kế nó, và thấp hơn âm Hỏa một quãng Đoản.

Quãng âm mới, hệ thống 7 âm

Với phím Mộc trên dây Kim, hệ thống âm thanh có thêm 2 âm mới là Hạ dưới Mộc và Thượng trên Thủy, làm thành hệ thống 7 âm. Và xuất hiện thêm một quan hệ cao độ giữa 2 âm liền nhau mới: là quãng âm giữa 2 âm Hạ, Mộc và giữa 2 âm Thủy, Thượng. Quãng này bằng một quãng Trường bớt đi một quãng Đoản, gọi nó là quãng Hiệu. Lúc này, giữa các âm liền nhau không còn quãng Trường nữa, mà chỉ còn quãng Đoản và quãng Hiệu.

Quan hệ âm thanh trong hệ 7 âm này, nếu bắt đầu từ Thổ, thì tương đương với quan hệ của các âm tự nhiên trong âm nhạc Tây Phương bắt đầu từ Rê, với nửa cung (quãng Hiệu) giữa các cặp âm Mi-Fa và Si-Đô (đây là thang âm Ré Dorien). 

Nếu bắt đầu từ Mộc, thì tương đương thang âm Đô Trưởng.